مقدمه
در پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی پتانسیل های معدنی شهرستان طبس به‌عنوان یک ژئوپارک معدن‌محور پرداخته شده است و در آن دو دسته معدن فعال و متروکۀ قدیمی مطالعه شدهاند. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به‌منظور شناسایی و بررسی ژئوسایت‌های معدنی سفرهای متعددی طی چند سال در سطح این شهرستان انجام شده است. در کنار پتانسیل‌‌های معدنی سعی شده است دیگر جاذبه های پیرامون آن‌ها شناسایی شوند. همچنین، برای بررسی‌های کمّی و ارزیابی ژئوسایت‌های معدنی از شاخص ارزیابی فاسولاس و همکاران (2012) استفاده شده است. یافته‌ها/نتایج: شهرستان طبس از نظر تنوع زمین شناختی، فرهنگی-تاریخی، طبیعی و معدنی بسیار غنی است و طیف گسترده‌ای از مواد معدنی (بالغ بر 45 نوع) در آن وجود دارد. مهم‌ترین معادن شناسایی‌شده که در زمینۀ توریسم معادن ارزیابی شدهاند، شامل معادن فعال زغال‌سنگ پروده، زغال‌سنگ روباز مزینو، فلوریت کمرمهدی، خاک نسوز و بوکسیت منطقۀ کلمرد، سنگ‌های ساختمانی، ماسۀ ریخته گری چیروک، معادن متروکۀ قدیمی سرب و روی ازبکوه و چاه سرب و مس گزو هستند. نتیجه‌گیری: نتایج ارزیابی نشان می‌‌دهد که معادن در این منطقه از نظر امتیازهای شاخص علمی، زیبایی‌شناختی و چشم‌اندازها در وضعیت مطلوب و خوبی قرار دارند و از نظر شاخص‌های حفاظتی و زیرساختی باید تقویت بیشتری شوند و نیز تمامی معادن مسیر دسترسی مناسبی دارند. با داشتن چنین توانمندی‌هایی، ژئوپارک طبس می تواند در آیندۀ نزدیک به‌عنوان یکی از ژئوپارک‌های ایران و جهان با پتانسیل‌‌های معدن‌محور و با داشتن جاذبه های متنوع فعالیت کند.
